Mensen die mij kennen weten dat ik maatschappelijk erg betrokken ben en daarnaast erg slecht kan tegen mensen die op dat vlak grote onzin uitkramen. Toen ik gisteravond voor het eerst wat delen van de HJ Schoo lezing van Sybrand van Haersma Buma onder ogen kreeg, ontplofte ik bijna. Een gevaarlijker vorm van conservatief populistisch nationalisme heb ik volgens mij niet eerder gezien.
Veel mensen zullen uiterst verbaasd zijn over mijn reactie en dat toont juist het gevaar aan. Van Haersma Buma bediend zich namelijk van uiterst keurige woorden, maar de ondertoon is levensgevaarlijk. En de ondertoon in deze lezing was nationalistisch, conservatief en gevaarlijk populistisch.
Van Haersma Buma zakt steeds verder weg in het moeras van nationalistisch populistisch geratel en ik snap niet dat dat mogelijk is in een partij waarin je door het hele land een nieuwe generatie van redelijke mensen ziet opstaan. Redelijke mensen die vervolgens de woorden van hem goedpraten en verdedigen uit een soort reflex om de leider te verdedigen en soms omdat ze alleen dat hebben onthouden dat in hun straatje past.
Uteraard haalde Van Haersma Buma ook een aantal klassiekers van stapel, zoals teveel aandacht voor het individu in de huidige tijd. Er moet meer aandacht zijn voor samen. Op zich niets mis mee, maar Van Haersma Buma doelt hiermee vooral op het traditionele gezin en de samenleving georganiseerd rond de kerk. Gematigde mensen horen dit niet zo, maar zijn conservatieve aanhangers wel en dit is waarom hij het zegt.
Hoe dat te bereiken blijft hij meestal vaag in, want als hij dat onomwonden zou zeggen, dan haken gematigden vaak af en dat kan hij zich niet veroorloven. In het verleden kwam hij nog wel eens met een sociale dienstplicht aan zetten, maar wat lost dat op als het een plicht is? Betrokkenheid bij de samenleving is een geleidelijk proces dat al veel eerder hoort te beginnen. Ergens rond de eindjaren van de puberteit ineens verplicht worden tot sociale dienstplicht zal een meerderheid van de jongeren alleen maar verder vervreemden van de samenleving.
Werkelijk stuitend vind ik het gebrek aan historisch besef van Van Haersma Buma. Hij heeft het over een christelijke traditie, zonder te beseffen dat die traditie ook in ons eigen land voor eeuwen van door de staat gesanctioneerde en vaak door de staat uitgevoerde plunderingen, berovingen en moorden heeft geleid. Er zijn heel wat katholieken in ons land een kopje kleiner gemaakt door protestanten en soms wederzijds vanwege het geloof. Het kopje kleiner maken kwam ten einde door de interventie van de Fransen na hun revolutie, maar het onderdrukken ging door. Er zijn maar weinig Nederlanders die er zich bewust van zijn dat het tot in de jaren 80 van de afgelopen eeuw mogelijk was voor overwegend protestante gemeentes om katholieke processies te verbieden. En tot op de dag van vandaag bepalen conservatieve gelovigen vaak hoe beperkt de vrijheid voor de rest van het land is op het gebied van medisch-ethische kwesties.
Diezelfde Franse revolutie die een einde maakte aan het kopje kleiner maken haalde Van Haersma Buma ook nog aan, waarbij hij zei dat vrijheid en gelijkheid te ver door waren geschoten. Gaat Van Haersma Buma dan liever terug naar de tijden van uitsluiting en kopje kleiner maken, of laat hij opnieuw zien de geschiedenis niet te kennen? Hij noemt namelijk de derde pijler van de revolutie niet en dat is broederschap. Iets waar hij volgens mij groot fan van zou kunnen zijn, maar hij noemt het niet. Omdat het niet uit de christelijke koker komt? Juist de drieëenheid van vrijheid, gelijkheid en broederschap vormen de kern van de Franse revolutie. Wat er nu speelt heeft dan ook niets met die revolutie te maken, maar juist met het vergeten van de revolutie.
Toen Van Haersma Buma trouwens zei dat het onderwijs te theoretisch was geworden dacht ik: no shit Sherlock! Heb je dat recent ontdekt? Want dit speelt al meer dan 25 jaar en waarschijnlijk langer. Als Van Haersma Buma bijvoorbeeld zelf goed geschiedenis onderwijs had gehad, dan had hij wel andere dingen gezegd.
Tot slot is er nog het enge nationalisme van Van Haersma Buma. Als hij het heeft over de zorgen van de gewone man, dan zegt hij bijvoorbeeld dat deze ziet dat de baan is ingenomen door een immigrant of Oost-Europeaan. Dit in de hoop dat iedereen die wat tegen deze mensen heeft denkt, kijk, die man begrijpt ons, zonder zelf iets negatiefs over immigranten of Oost-Europeanen te zeggen.
Ook zo'n vreemde is het leren van het volkslied op school. Symbolen horen niet de aard van een land te bepalen, dat hoort de werkelijke geschiedenis te doen, gecombineerd met onze toekomstidealen. Zet dus liever in op echt geschiedenisonderwijs, want dat is er nog altijd niet. Geschiedenis gaat niet om feiten en cijfers, maar om betekenis.
Wat zijn eigenlijk de toekomstidealen van Van Haersma Buma, want daar hoor je hem nauwelijks over.
Tot slot nog even over de opmerking van hem dat een Europese verlichte islam een illusie is gebleken. Waar haalt hij het lef vandaan? Of is hij de geschiedenis weer vergeten? Europa heeft namelijk eeuwenlang een verlichte islam gekend. Een islam die katholieken en joden opvallend veel vrijheden gaf.
Ik heb het hier over het kalifaat van Cordoba, de Moren dus. En wat is daarmee gebeurd? Nadat het kalifaat verslagen was kregen de in Spanje woonachtige moslims de keuze, bekeer je of vertrek. Even later kregen de joden dezelfde keuze. Honderdduizenden moesten huis en haard verlaten en tienduizenden vonden de dood, omdat de christenen pas eeuwen later de verlichting vonden.
De Europese verlichte islam is letterlijk door christenen om zeep geholpen. Diezelfde christenen die bijna twee millennia over hun verlichting hebben gedaan, die nog altijd niet iedereen heeft bereikt overigens, veroordelen nu een nieuwe groep moslims omdat ze niet in een paar decennia verlicht raken? Bestudeer dan liever je eigen geschiedenis, ontdek waarom je er zelf zo lang over deed en deel die lessen.
Verder vandaag veel regen, waardoor ik niet veel anders heb gedaan dan de boodschappen :-)
Laten we maar afsluiten met wat vrolijks, dat lijkt mij het verstandigste.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten