Catalanen zijn nooit helemaal te voorspellen, maar zo heel lastig is het niet om te zien wat er nu aan het gebeuren is en nog staat te gebeuren en met name dat laatste, dat wat nog gaat komen, maakt me bang.
Allereerst, het wantrouwen, en soms zelfs haat, richting Madrid zit diep en is wijdverspreid, maar valt in het niet bij de Catalaanse trots. Ondanks dit alles was een meerderheid van de Catalanen altijd voor één Spanje, maar of dat zo blijft is de vraag.
Brede steun voor referendum
Het enige waar de Catalanen het in grote meerderheid over eens zijn, is de wens om zich op democratische wijze uit te spreken over onafhankelijkheid, net zoals de Schotten. Als dit op dezelfde wijze als in Schotland mogelijk was geweest, dan was er nu niets aan de hand geweest. Een meerderheid had zich dan uitgesproken voor één Spanje en vandaag zouden we over zijn gegaan tot de orde van de dag.
De reactie van Madrid op deze wens had niet fouter kunnen zijn. Door met geweld te proberen een referendum onmogelijk te maken dat door de overgrote meerderheid van de Catalanen gewenst werd, worden de afkeer richting Madrid en de Catalaanse trots juist verder aangewakkerd. Een week geleden was 41% van de Catalanen voorstander van onafhankelijkheid, inmiddels zal dat percentage gestegen zijn, maar nog altijd niet boven de 50%. Om daar te komen is echter niet veel meer nodig.
Laatste kans voor dialoog is vandaag
Vandaag, maandag 2 oktober, kon wel eens de laatste kans zijn om de lont uit het kruitvat te halen. Ik vrees echter dat dat niet gaat gebeuren. Barcelona en Madrid zullen zelf nu niet de toenadering zoeken, daar is hulp van buiten voor nodig. In Brussel lijken ze echter niet het lef te hebben om op te staan en gedeeltelijk is dat ook wel te begrijpen.
Op het moment dat de Britten al uit de EU stappen wil Brussel namelijk niet Madrid voor het hoofd stoten en hun trots krenken. Anti-EU sentimenten kunnen dan namelijk snel de overhand krijgen in dit trotse land. De enige redelijke oplossing, de Spaanse politie trekt zich terug en de Catalanen roepen voorlopig de onafhankelijkheid niet uit zodat er ruimte voor dialoog ontstaat, lijkt daarmee onhaalbaar.
Daarnaast stelt het internationale recht op het gebied van zelfbeschikking niet veel voor. Met name onder druk van de Sovjet Unie in het verleden, is het zelfbeschikkingsrecht tot een papieren tijger geworden, waardoor een leidraad ontbreekt.
Het kruitvat van morgen
Wat dan volgt is de dag van morgen. Voor morgen zijn er algemene stakingen afgekondigd en neem maar vast aan dat meer dan een miljoen Catalanen de straat op zullen gaan. Dit geeft het Catalaanse bestuur de kans om op het hoogtepunt van de demonstraties de onafhankelijkheid uit te roepen, waarna het aantal Catalanen op de straten zal groeien tot twee à drie miljoen.
Op dat moment heb je alle ingrediënten voor de meest explosieve situatie die we ooit in de EU hebben gezien. Indien Madrid op dat moment de huidige lijn voort blijft zetten en het Catalaanse bestuur wil oppakken, dan staat de guardia civil ineens tegenover een enorme mensenmassa die hun leiders zal beschermen. De guardia civil staat niet bekend om hun verzoenende karakter en zal met wapenstok en al het andere wat ze nodig denken te hebben, de menigte intrekken om de leiders op te pakken. Een veldslag lijkt dan onvermijdelijk.
Ik hoop van harte dat dit punt niet bereikt zal worden, maar mocht dit wel gebeuren, dan zal de stemming onder de Catananen veranderen en zal zich een meerderheid vormen die voor onafhankelijkheid is en probeer dan de geest nog maar eens in de fles te krijgen.
Internationale gevolgen
In andere analyses van de situatie lees je vooral dat Catalunya internationaal een paria zal zijn bij het uitroepen van de onafhankelijkheid, maar de situatie is veel complexer.
Om te beginnen zijn er altijd landen die Catalunya direct zullen erkennen. De meeste van deze landen zullen niet veel gewicht in de schaal leggen, maar de grote vraag is wat Rusland zal doen.
Voor Rusland kan dit de gedroomde kans zijn om de EU te verzwakken. Daarnaast zijn er gebieden in voormalige Sovjetstaten waar de Russen in de meerderheid zijn. Denk bijvoorbeeld aan delen van Oekraïne, maar ook elders. Catalunya kan het precedent zijn waar Moskou op zit te wachten om het eigen grondgebied verder uit te breiden.
Door nu te zwijgen verliest de EU overigens ook iedere geloofwaardigheid rondom de kwestie Tibet en vergelijkbare situaties. Je kunt het de Chinezen al horen zeggen: Zoals jullie zelf zeiden bij de Spaanse kwestie, dit is een interne aangelegenheid.
Er staat dus meer dan genoeg op het spel om de EU-leiders op te laten staan en hun taak te laten vervullen. Het gaat hier niet alleen om een paar miljoen Catalanen, maar om internationale machtsverhoudingen in de wereld die in slechts enkele dagen tijd voor vele tientallen jaren kunnen verschuiven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten