Terug in de tijd deel 56: VN checkpoint in Baarle Hertog

In de jaren '90 hadden een paar Belgische militairen een wel hele mooie reactie op een voorstel om de enclaves in Baarle-Hertog en Baarle-Nassau op te heffen.

Terug in de tijd deel 55: Hoe een Jezusbeeld aan vernieling ontsnapte

Dankzij een opvallend 'wonder' overleefde een Jezusbeeld een beeldenstorm

Terug in de tijd deel 54: Het ontstaan van Baarle Hertog en Baarle Nassau

Zo'n complexe grens bij Baarle-Hertog en Baarle-Nassau, daar hoort natuurlijk een complexe ontstaansgeschiedenis bij.

Terug in de tijd deel 53: Baarle, de meest complexe grens ter wereld

Sinds twee jaar zijn we samen met België de trotse bezitters van de meest complexe grens ter wereld.

Dag 122: Chaamse bossen - 56 keer de grens over

Vandaag ben ik dan eindelijk in de plaats waar ik al zo lang wil zijn, Baarle.

Ik word vandaag wakker met het gevoel alsof ik op schoolreisje ga. Vandaag ga ik naar Baarle-Hertog en Baarle-Nassau en die dubbelgemeente op de grens met al zo lang ik me kan herinneren een magische aantrekkingskracht op me.

Nog voor ik de kans krijg om te vertrekken komen de eerste buren voor de komende nacht aan. Een vader en zijn zoon uit Amsterdam en een instructeur hier uit de buurt die ze bushcraft gaat leren. Bij het woord bushcraft krijg ik inmiddels spontaan jeuk, en ook deze keer blijkt dat weer terecht, maar daarover morgen meer.

Er komt regen aan vanuit het noorden en ik moet naar het zuiden, dus ik besluit niet de bui uit te zitten in mijn tent, maar een wedstrijdje met de bui te houden. Ik op de fiets en de bui op de wind.

Het is een ongelijke strijd, de bui maakt geen schijn van kans, dus pauzeer ik onderweg nog even twee keer om de bui me bij te laten halen en beide keren vertrek ik weer precies op het moment dat de eerste spatjes regen bij me zijn. Moeder natuur als speelkameraadje dus.

Vlak voor de Baarles laat ik de bui definitief achter me, omdat ik net iets westelijker ga dan de bui en niet veel later is daar eindelijk het moment dat ik Baarle-Nassau in fiets en seconden later Baarle-Hertog en seconden later weer Baarle-Nassau etcetera.

De beide Baarles hebben sinds het opheffen van de Cooch-Behar situatie tussen India en Bangladesh op 1 augustus 2015, de meest complexe enclavesituatie en landsgrenzen ter wereld. Ook vind je nergens ter wereld zo'n concentratie counterenclaves, een enclave binnen een enclave, als hier. Echt uniek in de wereld, maar wij Nederlanders lijken het de normaalste zaak van de wereld te vinden.

De geschiedenis komt je hier van alle kanten tegemoet, als je het wil zien tenminste, en voor mij is deze plek dan ook bijna hemel op aarde. Bovendien is het natuurlijk een mooie plek voor meerdere opnames. Op weg naar de eerste opnamelocatie kom ik overigens een charmant hotel tegen.

De eerste twee opnames wijd ik aan de complexitiet van de situatie en de ontstaansgeschiedenis. Voor dat laatste moet ik overigens circa 90% onvermeld laten, want anders is het helemaal niet meer te volgen, laat staan uit te leggen in een filmpje.

In het verleden was de situatie overigens nog complexer. Wat nu Baarle-Nassau is bestond namelijk ooit uit Baarle onder Breda (de heer van Breda) en Baarle onder Thorn (het abdijvorstendom van Thorn). Baarle-Hertog had toen de naam Baarle onder de hertog en dat sloeg op de hertog van Brabant. Al met al was dit dorp dus onderverdeeld in de rijken van een hertog, een heer, later baron genoemd, en een vorst. Wat mij betreft pure romantiek. Een romantiek die hier gelukkig bewaard is gebleven, maar elders maar al te vaak opgeheven is, omdat mensen liever overzicht dan romantiek hebben.

Ik tel vandaag niet minder dan 56 keren dat ik de grens passeer en dan kan ik er nog best een paar gemist hebben, want vaak is de grens alleen te herkennen aan de huisnummers op de huizen. In Baarle is namelijk aan de huisnummers te zien in welk lamd je op dat moment bent.

Na deze twee opnames maak ik nog twee opnames over specifieke incidenten uit de rijke geschiedenis van Baarle, één wonderbaarlijke en één bijzonder ludieke. Zoals gebruikelijk zullen jullie nog even geduld moeten hebben, maar de opnames komen vanzelf op dit blog voorbij.

Overigens staat er midden in het dorp ook nog symbolisch een formele grenspaal en die wil ik jullie niet onthouden.

Tot slot maak ik nog een tweetal opnames over de eerste wereldoorlog, waarbij ik voor één van die opnames nog een paar kilometer zuidelijker moet, naar de reguliere grens met België. Baarle speelde namelijk ook een bijzondere rol tijdens deze oorlog, waarbij Nederland neutraal was en de Duitsers die neutraliteit niet durfden te schenden.

Al wat hierna nog rest is de fietstocht terug, waarbij ik nog getuige ben van een prachtige zonsondergang. Mijn camera laat deze in de werkelijke pasteltinten zien, terwijl mijn mobiel, zie de onderste foto, hem afbeeld in een vurige geeltint.

En laat ik dan ook maar afsluiten met een nummer over de zonsondergang.